پرسش از محضر حضرت استاد

باسمه تعالی
با عرض تبریک عید سعید غدیر خم
درباره صحبت یکی از نامزدهای ریاست جمهوری دوره چهاردهم در مناظره تلویزیونی مطلبی مطرح شد که موجب شبهه برای من و دوستانم گردید.
این نامزد مدعی است که بر پایه آیه ( وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ لَأٓمَنَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ كُلُّهُمۡ جَمِيعًاۚ أَفَأَنتَ تُكۡرِهُ ٱلنَّاسَ حَتَّىٰ يَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ ۹۹ یونس ) خداوند نمی خواهد همه مردم به زور مومن گردند و پیامبر را هم از این کار نهی می‌کند؛ پس ما نباید مردم را به پوشش خاصی که ما نمی‌پسندیم وادار کنیم و هرکسی می‌تواند پوشش مناسب با عرف جامعه خودش را داشته باشد و یکی از بزرگان حوزه گفته است: در مسأله بی حجابی نباید با زور بر خورد شود.
لطفا از استاد بخواهید که این نظریه را توضیح دهند و وظیفه مردم و مسئولان در حکومت اسلامی چيست؟ با تشکر.

پاسخ:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی سیدنا و نبینا محمد و آله الطّیّبین الطّاهرین المعصومین سیّما بقیة الله عجّل الله تعالیٰ فرجه و سهّل الله مخرجه

سلام علیکم و رحمة الله

بنده هم عید الله الاکبر، عید ولایت حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب - علیه السلام - را تبریک و تهنیت عرض می کنم.
با تشکر از شما و دوستانی که نسبت به اسلام‌شناسی دغدغه مند هستند.
مطالبی را به عرض میرسانم:

اول

حافظ قرآن یا احادیث بودن گرچه یک فضیلت است اما به معنای اسلام شناسی نیست و چه بسا انسان به سبب سطحی نگری، بر خلاف دین و  معارف اسلامی نظری بیان کند؛ و کسی حافظ قرآن نباشد اما عالم به حقیقت دین باشد و به سبب تخصص علمی، دیدگاه صحیح اسلام را تبیین نماید. برای قضاوت نظریه حق یا باطل، معيار برهان است.
در روایات شیعه و سنی درباره کسانی که بدون علم و تخصص لازم، درباره اسلام نظر می‌دهند به شدت نهی شده است:
رُبَّ تَالِ اَلْقُرْآنِ وَ اَلْقُرْآنُ يَلْعَنُهُ.
چه بسا کسی که قرآن را تلاوت می‌کند و در همان حال، قرآن او را لعنت می‌کند.¹
یا کسانی که بدور از تحقیق علمی و به سلیقه خودشان قرآن را تفسیر می‌نمایند کافر شده و جایگاه شان در جهنم است:
مَنْ فَسَّرَ اَلْقُرْآنَ بِرَأْيِهِ فَقَدْ كَفَرَ ².
مَنْ قَالَ فِي اَلْقُرْآنِ بِغَيْرِ عِلْمٍ فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ اَلنَّارِ ³.
نتیجه: افرادی که تخصص و صلاحیت علمی لازم را ندارند باید تقوای الهی داشته، از اظهار نظر در معارف دینی خودداری نمایند و فقط به نقل دقیق آراء بزرگان بسنده کنند.

دوم

در معارف دینی دو ساحت مطرح است که عدم توجه به آن، سبب مغالطه می‌گردد و موجب می‌شود که ناخواسته ضالّ مضل شویم؛ یعنی هم خودمان گمراه گردیم و هم دیگران را به گمراهی بیندازیم.
الف: ساحت تکوین، یعنی نظام وجود و خلقت.
ب: ساحت تشریع، یعنی نظام قانونگذاری.
الف- ساحت تکوین: خداوند متعال در عالم خلقت قوانینی دارد؛ از جمله آنها این است که انسان را فاعل مختار آفریده و در دنیا برای او امکاناتی قرار داده تا به واسطه عوامل درونی مانند عقل و هوای نفس و عوامل خارجی مانند انبياء و شیاطین در معرض انتخاب قرار گیرد و به جایگاه رشد تکوینی نائل گردد؛ یعنی مي تواند با انتخاب آزاد خویش بالاتر از ملائکه یا پست تر از حیوانات گردد.
ب- ساحت تشریع: در زندگی فردی و اجتماعی وجود قانون ضروری است.
در مکتب اومانیسم مردم قانون می‌گذارند اما در جهان بینی اسلامی خداوند متعال و پیامبر -ص- و امامان معصوم -ع- واضع قوانین میباشند.
نتیجه: آیات لَآ إِكۡرَاهَ فِي ٱلدِّينِ⁴
إِنَّا هَدَيۡنَٰهُ ٱلسَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرࣰا وَإِمَّا كَفُورًا ⁵
وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ...⁶
ناظر بر ساحت آزادی های تکوینی است و هیچ دلالتی بر ساحت تشریع و قانونگذاری ندارد و نباید از آن اباحه‌گری و آزادی های اجتماعی غربی را نتیجه گرفت.
پر واضح است که آیات مجازات زناکار و سارق، خواه مرد باشند یا زن، دلالت می‌کند که مسلمانان و حکومت اسلامی مکلف هستند با مجرمین برخورد خشن کنند و برای گناهان دیگر هم مجازات های حدود و تعزیرات وجود دارد.
پس در جامعه اسلامی رعایت حقوق دیگران و قوانین شرعی و مقررات و همچنین حفظ بیت المال و محیط زیست، عمل به تعهدات و... کاملاً ضروری است.


سوم

قرآن کریم می‌فرماید:
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّا خَلَقۡنَٰكُم مِّن ذَكَرࣲ وَأُنثَىٰ وَجَعَلۡنَٰكُمۡ شُعُوبࣰا وَقَبَآئِلَ لِتَعَارَفُوٓاْۚ إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَیكُمۡۚ ⁷
وظیفه نامزدهای انتخاباتی و همه مسئولان این است که به هیچ وجهی ترویج و تبلیغ به ملی گرایی، قوم گرایی، جنسیت گرایی و... را دامن نزنند و برای رسیدن به قدرت، اسلام ناب را ذبح نکنند.
وظیفه یک رئیس جمهور وفق سوگند در قانون اساسی:
...ترویج دین و اخلاق، پشتیبانی از حق و گسترش عدالت... پیروی از پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم السلام... است.
متاسفانه در انتخابات شاهد هستیم که برخی از نامزدهای انتخاباتی و طرفداران آنها بجای رعایت و ترویج اسلام ناب به گونه ای سخن می‌گویند که افراد هرزه و فاسد را جذب‌ کنند و یا از کسانی که موجب ذلت در برابر ابرقدرت‌های ظالم بودند، با صراحت تمجید می کنند.
نتیجه: در جامعه اسلامی و نظام حکومتی آن، همه مکلف و موظف هستند خصوصاً مسؤلان ارشد، که‌ به‌ قوانین و مقررات عمل کرده و تمامی افراد جامعه را ملزم به رعایت دستورات دینی و حاکمیتی نمایند.
تذکر این نکته ضروری است که در نظام اسلامی، اجباری وجود ندارد اما علاوه بر الزام ایمانی در افراد متدین، الزامات قانونی داریم.

چهارم
 
جامعه و حکومت اسلامی یک ویژگی منحصر بفرد دارد و آن امر به معروف و نهی از منکر است، در اصل هشتم قانون اساسی ج.ا.ا. به آن تصریح شده است.
اولاً همه مومنان از امام و مراجع تقلید تا افراد عادی جامعه با رعایت شرایط، واجب است که امر و نهی کنند.
ثانیاً کمترین مرتبه از مراتب آن، اظهار تنفر نسبت به گناهکار است؛ به نحوی که بفهمد به خاطر ترک معروف یا انجام منکر با او چنین برخوردی صورت گرفته است.
بنابراین هیچ مومن حقیقی به روی گناهکار لبخند نمی زند و در برابر او بی‌تفاوت نیست.
ثالثاً مسئولان نباید برای بدست آوردن قدرت، به مجرمین چراغ سبز نشان داده، فضای جامعه را به سوی فساد و فحشا سوق بدهند و امنیت اخلاقی مردم را به خطر اندازند.

در خاتمه به عرض می‌رسانم همه ما در برابر خداوند متعال مسئول هستیم که منافق را از مومن و اصلح را از صالح تشخیص دهیم و تلاش کنیم یک مومن انقلابی واقعی، معتقد به مبانی اسلام، آگاه و فعال، به ریاست عالی ترین مقام کشور برسد و به سهم خود از ورود افراد ساده لوح یا فعال های نمایشی جلوگیری کنیم.

ان شاءالله حضرت حق - جل و علا - در این ایام سعید، دولت جلیلی را نصیب ملت غیور و سلحشور ایران اسلامی نماید. یاعلی -علیه السلام-

حامد وفسی
شب عید غدیر خم
ذی الحجه ۱۴۴۵


پاورقی

۱. بحار الانوار ج ۹۲ ص ۱۸۴
۲.  همان ج ۳۰ ص ۵۱۲
۳. همان
۴. بقره ۲۵۶
۵. انسان ۳
۶. یونس  ۹۹
۷. حجرات ۱۳